Yeniçeri Ocağı Nasıl Ortadan Kaldırıldı?

Yeniçeriler son nasihatleri de dinlemeyip talimli askere sebep olan olanları isteyince, ipler tamamen koptu. Kılıcını kuşanan II. Mahmud, ulemadan isyan eden yeniçerilerin katli için fetva aldı ve Sancak-ı Şerifi çıkarttı.

15 Haziran 1826 tarihinde asker ile ahali, gülbank ve tekbirlerle bir kaç kol halinde yeniçeri kışlalarına doğru harekete geçip, Et Meydanı’ndaki yeniçerileri kuşattılar. Son kez yapılan teslim ol çağrısını da kabul etmemeleri üzerine, yeniçerilerin üzerine top atışlarına başlanıp, Et Meydanı’nın kapıları kırıldı ve beş saat süren mücadelenin sonunda yeniçeri ocağı tarih olmuştu.

Yeniçeri ocağının kaldırılmasının tesirleri nelerdir?

Devletin başına bela olan ve yenilikleri engelleyen bir zümrenin ortadan kalkması olarak yorumlandığı için yeniçeriliğin kaldırılması devrin yazarları ve daha sonraki tarihçiler tarafından “Vaka-i Hayriye” diye adlandırıldı. Ancak bir kısım yazarlar ise bu hadiseden sonra ordunun hemen kurulamadığını ve art arda gelen savaş ve iç isyanlarda Osmanlı İmparatorluğu’nun ağır mağlubiyetlere uğradığını belirterek, hadiseyi Vaka-i şer’iye olarak nitelerler.

Yeniçeriliğin kaldırılmasının tesirleri sadece askerisahada olmamış, toplumla iç içe geçmiş olduğu için birçok sahada kendini göstermiştir. Yeniçerilerin en büyük destekçisi olan ırgat, hamal ve kayıkçılartakibata uğradı ve çoğu sürüldü. Türk hamalların yerini Ermeniler aldı. Tulumbacı Ocağı kaldırıldı. Yenisi de bir kaç ay sonra kurulduğu için bu süre zarfında yangınlara müdahale edilemedi. Kahvehaneler kapandığı için buralarda yapılan berberlik işleriaksayınca, berber dükkanları açıldı.

Yeniçerilerle bağlantılı diğer askeri teşkilatlar da kaldırıldı ve onları hatırlatacak askeri tabirler kullanılmadı. Örneğin, yeniçeri dönemi tabirlerinden olduğu için bayrak yerine sancak denildi. Yeni kurulan askeri düzenin Avrupa tarzında olması ise Osmanlı ülkesinde Fransızca’yı yaygınlaştırdı.

Kaynakça: Sorularla Osmanlı İmparatorluğu – Erhan Afyoncu sh.576,577